Son günlerin bolca tartışmalı başlıklarından biri. Uygulanan illerde kadınların memnuniyetleri ile ilgili video, haberler de mevcut. Tam aksine bolca eleştirenler de. Uygulama geçtiğimiz günlerde Van için pembe otobüs sosyal medya kampanyasında stant başında imza toplayan erkekler ile düşündüren bir hal aldı. Kadınlar daha rahat seyahat etmek adına böyle bir talepte bulunduklarında seçim şansının olmasına kimsenin tepki göstermemesi gerekiyor. Peki kadınlar adına erkeklerin bunu istemesi ne derece doğal? Pembe otobüs kampanyanızı yapın diye kadınları koysalarmış bari o stantların başına.
Pembe otobüslerin herkese potansiyel sapık muamelesi yapıldığı algısı şeklinde saptırmaları varsa da, işin özü sadece daha rahat olabilmek. Üst üste yolcu alınan otobüslerde siz ne kadar imtina ederseniz edin, kişisel alanı geçtim; 45cm’den daha az olan mahrem alanınıza giriyor hiç tanımadığınız kişiler. Bu alan içerisinde yabancı biri varken insanlar daha huzursuz ve gergin olabiliyorlar. Karşı cins ile düşünüldüğünde kimilerinin gerginliği had safhaya çıkabiliyor. Ve ne yazık ki derli toplu oturan kadınlara mukabil, bacaklarını iki yana açarak yayılmış erkek profillerine de sıkça şahit olabiliyoruz. Arada minibüsleri kullanırım ve bazı zamanlar 5 çiftli koltuk varsa 5inde de tek tek oturan erkeklere denk geliyorum. Bir müddet bekliyorum. Aklına gelip “ben arkaya/öne geçeyim, siz buyurun” derler mi diye. Genellikle hüsran oluyor durum ve illaki “siz arkaya ya da öne geçebilir misiniz, biz de arkadaşımla birlikte otursak” diye sormak durumunda kalıyorum. Tek olduğumda da bir sonraki duraktan yine bir kadın biniyor ve yanıma oturuyor. Bu durum bir kaçma değil, elbette oturulacak tek yer var ise kimseyi yerinden kaldırmaya çalışmıyorum, ya da “yanıma oturamazsın” demiyorum. Mecburi durumlar dışında tanımadığım bir erkeğin yanına oturmak istemiyorum, bu kadar basit. Öyle tek tek oturan erkeklerle karşılaştığımda, bazen deli fikirler de gelmiyor değil aklıma: “o piti piti …” diye saymak gibi. Hani tercih mi edeyim aranızdan, bak benim yanıma oturdu egosu mudur? Nedir yani! Kaldı ki Ankara’da bir otobüs durağında bir adama (durakta ne yazık ki bir sürü adam vardı) “falan numaralı otobüsün durağı burası mı” diye sorduğumda beni tepeden tırnağa süzdükten sonra yılışık bir ifade ile “neden bana soruyorsun” demişti de cevaben “pardon, bu tarz sorular doğru cevap vereceğini düşündüren düzgün görünümlü insanlara sorulur. Kusura bakmayın hata etmişim” dediğimden mütevellit güvenilir görünme konusunda da yanılabildiğimizi düşünüyorum. Yaşadığım bu ve benzer tatsız durumlar istisnadır diyerek iyi niyetli insanlara olan inancımı da yitirmiş değilim. Biz kadınların toplu taşıma araçlarında daha huzurlu seyahat etmelerini sağlayabildiğimizde pembe otobüs gibi tartışmalara da yer kalmayacak.
Bir diğer eleştiri de kadınları toplumsal hayattan izole etmek deniliyor. Bu kısmına pek katılmıyorum. Sonuçta bir alternatif sunuluyor. Daha güvenli bir ortamda yolculuk etmek kimi kadınların sosyalleşmesinin önünü açacaktır. Çarşı pazara Halk Eğitim merkezlerine daha rahat ulaşabilmek toplumsal hayata dahil olmalarına katkı sağlayacaktır.
Pamukkale Üniversitesi Spor Merkezi’nin ıslak zemin kısmı kadın erkek karışıktı 2,5 yıl öncesine kadar. Bir erkek öğrencimin benim mayolu halimi görmesinden rahatsız olduğum için spor merkezine gitmeyi bırakmıştım. Özellikle tesettüre dikkat eden kadınlar için haşemalı yüzülebilir, jakuzi keyfi yapılabilir belki ama Türk hamamı, Fin hamamı, masaj kısımlarının karışık olması makul değil. Hafta içi izinli olduğum bir gün iki arkadaşımla birlikte, gündüz vakti Türk hamamına gittiğimizde içeride iki abimizi görünce şok olmuştuk. Zira biz kadın Türk hamamı ve erkek Türk hamamı gibi iki ayrı hamam vardır sanmıştık. İtiraf ediyorum bir kenarda oturup bu abilerin üzerinde psikolojik bir baskı oluşturarak onları çıkarttıktan sonra hamam sefası yapabilmiştik. Bu konu ile ilgili olarak talebimizi ilettikten sonra hala işlerlikte olan kadın saati uygulaması konuldu. Bu uygulama tüm spor salonu için geçerli ki, kadınlar spor yaparken daha rahat olabiliyorlar diye düşünüyorum. Spor merkezi ile ilgili bu girişimimizin başarı ile sonuçlanmasının akabinde üniversitede karşılaştığım bir hoca “Bir de erkek saati istemeniz gerekirdi. Örneğin ben de bir erkek olarak erkek erkeğe spor yapabilmeyi isterim” demişti. Haklı buldum hocanın talebini ve gerçekten bu yönde de girişim yapılması gerekiyor. Gerçek hassasiyet, samimi olmak da bu ayrıntıda gizli gibi.
Pembe otobüslere imza toplayan erkekler bunu kendileri için mi istiyorlar, yoksa kadınlar için mi? Kadınlar için istiyor iseler, zahmet etmesinler ihtiyaç halinde kendi meramımızı iletebiliyoruz. Kadınlar için seçme hakkı isteyen bu karşı cinsteki kardeşlerimiz için adaletli olunması gerektiğini düşünüyorum ve sadece erkeklerin binebildiği mavi otobüslerin hizmete girmesini talep ediyorum. İlk imza benden.