1974 yılında ilk kez Herbert tarafından enerjinin azalması, güç kaybı, yıpranmışlık ve başarısızlıkla tanımlanan tükenmişlik sendromu iş hayatındaki önemli problemlerden biri olarak görülmektedir. Üst düzey yöneticiden ev hanımına kadar her iş kolundan birçok kişide tükenmişlik görülebilir. Zaman içerisinde bireylerde iş yükünden bağımsız olarak sürekli yorgunluk hali, işe gitmenin zor gelmesi, sık hata yapma, verilen görevi daha az önemseme, odaklanma gibi problemlerin artmasıyla ortaya çıkmaktadır. Günlük hayatta yaşanan bu durumlar normal görülerek ilk başta önemsenmez fakat zamanla bireyin beden ve ruh sağlığını olumsuz yönde etkilemeye başlar. Sendromun şiddeti mevcut yaşam koşulları değişmedikçe ve stres devam ettikçe giderek artar. Çalışma hayatında stres yaşayan bireyler iş içindeki sorunlarını çözemediklerinde öfkelerini eşlerine ve aile içindeki diğer bireylere yöneltebilirler. Her ne kadar iş hayatında yaşanan problemlerin tükenmişliğe neden olduğu bilinse de aile hayatımızdaki çatışmalar, özel hayatımızdaki sorunlar, içinde bulunduğumuz toksik ilişkiler de tükenmişlik sendromuna neden olabilir.
Tükenmişlik sendromunun yaygın olarak görülen fiziksel ve psikolojik belirtileri nelerdir?
Baş, sırt ve eklem ağrıları, kardiyovasküler problemler, iştah ve uyku düzenindeki değişimler, sindirim problemleri, kronik yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü, kararsızlık, endişe, çabuk sinirlenme, karamsarlık, benlik saygısında düşme ve içe kapanma gibi belirtilere sık rastlanır.
Tükenmişlik sendromu daha çok kimlerde görülür?
Tükenmişlik yaşayan bireyler sıklıkla hayır demekte zorlanan, kendinden ve yaşamdan beklentileri yüksek, mükemmeliyetçi yapıda özellikler gösterirler. Bu kişiler her şeye yetebileceklerini düşünerek gereğinden fazla sorumluluk üstlenirler. Duygularını az paylaşır, sorunlarını kendi yöntemleriyle çözmek ister ve güçlü kişilik yapıları sergilerler.
Tükenmişlik Sendromu tedavi yöntemleri nelerdir?
Tükenmişlik sendromu fark edildiğinde gecikmeden tedbir almak gerekir. İş hayatında ve sosyal hayatta yapılan düzenlemeler sayesinde sorun büyük ölçüde ortadan kalkabilir. Kendinize zaman ayırmak, sevdiğiniz kişilerle sosyal faaliyetleri artırmak, spor yapmak, yeni bir hobi edinmek, uyku düzeni sağlamak tükenmişlikle baş etmede etkili olacaktır. Bununla birlikte mesai saatleri dışında işle ilgili mailleri cevaplamamak ve telefon görüşmelerini azaltmak sizi tükenmişlikten koruyacaktır. Çevrenizde tükenmişlik belirtileri gösteren bireyler gördüğünüzde onlara eleştirel bir şekilde yaklaşmadan duygularını anlamak, onların yanında olduğunuzu hissettirmek oldukça önemlidir. Siz de tükenmişlik sendromuna yakalandığınızı düşünüyorsanız zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak psikolojik destek alabilirsiniz.
